Wat is netvliesloslating?
Het netvlies is een onmisbaar onderdeel van het oog. Het bevindt zich achterin aan de binnenkant van het oog. Het netvlies zet lichtstralen die via de pupil binnenkomen om in elektrische signalen. Die worden vervolgens via de oogzenuw naar de hersenen doorgestuurd, waar de signalen worden omgezet in beelden.
Als er glasvocht achter het netvlies komt, kan het netvlies losraken. Meestal begint een netvliesloslating met een glasvochtloslating. Glasvocht is een heldere, gelei-achtige substantie die zich in het oog in het glasachtig lichaam bevindt. Het glasachtig lichaam is voor een deel verbonden met het netvlies. Als je ouder wordt, krimpt het glasvocht, waardoor het glasachtig lichaam aan het netvlies kan gaan trekken. Hierdoor kan het netvlies losraken. Dit hoeft niet altijd problemen te geven, maar hierdoor kan er wel een scheurtje in het netvlies komen. Vervolgens kan er glasvocht achter het netvlies komen, waardoor het losraakt.
De medische term voor netvliesloslating is ablatio retinae.
Is netvliesloslating gevaarlijk?
Ja, want netvliesloslating kan zonder behandeling leiden tot blijvende slechtziendheid of zelfs blindheid.
Wat zijn de symptomen van netvliesloslating?
Je kunt netvliesloslating herkennen aan de volgende symptomen:
-
Het zien van grijze of zwarte vlekjes, draden, beestjes of slierten. Dit komt door troebelingen en klontjes in het glasvocht. We noemen dit ook wel mouches volantes.
-
Het zien van lichtflitsen die doen denken aan bliksemschichten.
-
Het zien van een donkere vlek die in een ooghoek ontstaat en die zich langzaam of snel uitbreidt.
-
Minder goed zien. Dit kan komen doordat het centrale deel van het netvlies (de macula) loslaat, maar het kan ook komen door een gesprongen bloedvaatje. Er komt dan bloed in het glasvocht terecht, waardoor je zicht snel achteruitgaat.
Een netvliesloslating doet geen pijn.
Raadpleeg bij alarmsymptomen, zoals het zien van lichtflitsen of als je plotseling minder ziet, direct je huisarts. Hij of zij kan beoordelen of er mogelijk sprake is van netvliesloslating en je indien nodig doorverwijzen naar het ziekenhuis voor behandeling.
Wat is de oorzaak van netvliesloslating?
Er is een aantal risicofactoren die de kans op netvliesloslating vergroten, namelijk:
-
Sterke bijziendheid. Mensen die zeer bijziend (dingen in de verte niet goed kunnen zien) zijn, hebben meer kans op netvliesloslating.
-
Geslacht. Netvliesloslating komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
-
Erfelijkheid. De kans dat jij te maken krijgt met netvliesloslating is groter als er iemand in je familie is die het al eens heeft gehad.
-
Ouderdom. Netvliesloslating komt het vaakst voor bij mensen tussen 50 en 70 jaar oud.
-
Prematuren retinopathie (ROP). Dit is een netvliesafwijking die voorkomt bij te vroeg geboren baby’s. Bij prematuren retinopathie ontstaan aan de rand van het netvlies afwijkende bloedvaatjes die aan het netvlies trekken. Hierdoor kan het netvlies deels of helemaal losraken.
-
Al eerder netvliesloslating hebben gehad. Mensen die al eens in het ene oog netvliesloslating hebben gehad, hebben meer kans om het nog een keer te krijgen, maar dan in het andere oog.
-
Staaroperatie. Tijdens een staaroperatie wordt de ooglens vervangen door een kunstlens. Mensen die een staaroperatie hebben ondergaan, hebben meer kans op netvliesloslating.
-
Trauma. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een harde klap of bal op het oog.
Andere, zeldzame oorzaken van netvliesloslating zijn:
-
Een inwendige oogontsteking (uveïtis)
-
Schade aan het oog door diabetes
-
Zwangerschapsvergiftiging
-
Een nierziekte
Hoe ziet de behandeling van netvliesloslating eruit?
Omdat onbehandelde netvliesloslating tot blijvende slechtziendheid of zelfs blindheid kan leiden, moet het altijd behandeld worden door middel van een netvliesoperatie. Er zijn drie operaties mogelijk:
-
Cerclage en plombe. Bij deze operatie wordt een siliconen bandje (cerclage) rondom het oog aangebracht. Hierdoor snoert het netvlies wat in, waardoor het glasvocht niet meer zo aan het netvlies trekt. Onder het siliconen bandje wordt op de plek van het netvliesscheurtje een extra stukje siliconen (plombe) geplaatst om het scheurtje dicht te drukken. In sommige gevallen wordt ook een klein gaatje in de oogbol geprikt om het vocht onder het netvlies weg te laten lopen. Om de oogdruk weer te herstellen en het scheurtje van binnenuit dicht te drukken, wordt vaak lucht of gas in het oog gespoten. Het scheurtje in het netvlies wordt vastgezet door het te bevriezen.
-
Vitrectomie. Bij deze operatie wordt eerst het glasvocht zoveel mogelijk verwijderd. Daarna wordt het netvlies weer op zijn plek gezet met gebruikmaking van een speciale vloeistof. Soms wordt er ook nog een laser gebruikt om het netvlies goed te laten hechten aan de onderlaag. De speciale vloeistof wordt vervolgens weer verwijderd en vervangen door lucht, gas of olie. Op deze manier wordt het netvlies goed op zijn plek gehouden, tot het zich weer heeft gehecht. Lucht of gas verdwijnt na verloop van tijd vanzelf, maar olie moet na een paar maanden door middel van een operatie worden verwijderd.
-
Pneumatische retinopexie. Bij deze operatie wordt er een gasbel in het oog gespoten die het netvliesscheurtje van binnenuit afsluit. Daarna wordt het scheurtje gedicht door middel van een laser of bevriezing.
Na een netvliesoperatie blijft het netvlies in 90% van de gevallen op zijn plek, maar dit is helaas geen garantie voor goed zicht. Sommige mensen houden zelfs na een succesvolle ingreep last van verminderd zicht als gevolg van netvliesloslating.
Hoe lang duurt de herstelperiode na een netvliesoperatie?
De precieze duur van de herstelperiode na een netvliesoperatie wisselt per patiënt, maar meestal gaat het om een periode van weken tot maanden. Vlak na de operatie is het oog gezwollen, rood en gevoelig. Ook is het zicht nog wazig en fel licht kan onprettig zijn. Tot zes maanden na de ingreep kan het zicht verbeteren.
Tip: draag een zonnebril als je na een netvliesoperatie veel last hebt van fel licht.
Leefregels na netvliesloslating
Na een netvliesoperatie gelden er verschillende leefregels die cruciaal zijn voor het slagen van de ingreep. Zo is bijvoorbeeld gedurende de eerste week na de operatie de houding van je hoofd belangrijk. Tijdens de herstelperiode gelden de volgende leefregels en adviezen:
-
Na een netvliesoperatie mag je niet zelf autorijden. Neem dus altijd iemand mee die je na de ingreep veilig kan thuisbrengen.
-
Ook na controles in het ziekenhuis na de operatie mag je niet zelf autorijden, omdat de oogarts pupilverwijdende oogdruppels in je oog druppelt. Deze druppels verminderen tijdelijk je zicht en dit maakt autorijden onverantwoord.
-
Tijdens de eerste week na de operatie moet je je hoofd zoveel mogelijk omhoog houden en hoofdbewegingen zoveel mogelijk beperken. Ook ‘s nachts moet je je hoofd omhoog houden. Je oogarts vertelt je na de operatie precies hoe je mag liggen en zitten.
-
Tijdens de eerste week na de ingreep is voldoende rust nemen belangrijk. Je kunt na de operatie dus niet meteen weer aan het werk gaan. Wanneer je weer kunt gaan werken, hangt af van je herstel. Dit wisselt per persoon. Je mag wel lopen, bukken en dingen optillen, maar doe dit zo rustig mogelijk.
-
Tijdens de eerste week na de operatie moet je zo min mogelijk lezen. Je mag wel televisiekijken en van een afstand ondertiteling lezen.
-
Na de ingreep mag je gewoon douchen of badderen, maar zorg ervoor dat er geen water in je ogen stroomt. Houd je ogen dus dicht of dek ze af met een doekje of washandje.
-
Tijdens de eerste drie weken na de ingreep mag je niet sporten. Als er bij de operatie gas in je oog is ingebracht en de gasbel is na drie weken nog niet helemaal weg, dan mag je nog steeds niet sporten.
-
Tijdens de eerste vier weken na de ingreep mag je niet zwemmen. Zwembadwater is namelijk een prettige verblijfplaats voor bacteriën, die de kans op infectie vergroten.
-
Zolang er na de operatie een gasbel in je oog aanwezig is, mag je niet vliegen. Als er tijdens de ingreep olie is gebruikt in plaats van gas, dan mag je wel in een vliegtuig stappen.
Laat je adviseren in de winkel
Wil je persoonlijk advies over de gezondheid van jouw ogen? Kom dan langs in de winkel. Daar helpen onze opticiens en optometristen je graag verder